Milena Pavlović Barili napustila nas je 6. marta 1945. godine. Ove godine navršilo se osam decenija od njenog odlaska, a prošle godine obeleženo je sto petnaest godina od njenog rođenja tako što je 7. novembra 2024. godine upriličena izložba Dualnost Milene Pavlović Barili u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu.
Milena Pavlović Barili zauzima značajno mesto u srpskoj i svetskoj modernoj umetnosti međuratnog perioda. Reč je o nesvakidašnoj umetničkoj snazi i prepoznatljivom senzibilitetu, te je već osam decenija nad sudbinom ove umetnice nadvijeno pitanje: kako bi danas izgledao opus Milene Pavlović Barili da se njen život nije okončao u nepunih trideset šest godina?
Nakon što smo posetili izložbu u Muzeju savremene umetnosti, još jednom smo zaključili da plamičak njenog duha obasjava našu sadašnjost, otkrivajući i autentičnu ličnost i raskoš njenog talenta. O neugasivom plamičku pisala je i sama Milena Pavlović Barili, u pismu majci Danici: „Znaš mamo, na dnu moje duše ima jedan plamičak, kao kandilo koje se nikada ne gasi – uvek je živo i treperi, a to je srpstvo. Moje srpsko poreklo – to su moji najdublji koreni. Svet je divan! Zemlje lepe, ljudi interesantni, ali ni jednu varoš ne volim kao što volim Beograd rano ujutru, a nebo nigde nije lepo kao noću iznad naše avlije u Požarevcu. Naše je najlepše….“
Raskoš njenog talenta ne vidimo samo u slikarstvu, već i u poeziji, dizajnu, kao i u arhitekturi.
Kada se govori o dualnosti u slikarskom opusu Milene Pavlović Barili, pre svega se ističe njen odnos prema klasičnoj umetnosti, odnosno estetici, sa jedne strane, i njen odnos prema nadrealističkim i metafizičkim elementima, sa druge strane. Ne možemo reći da je ona pokušala da pomiri te dve sklonosti. Naprotiv – na njenim platnima neretko zapažamo raznolike elemente, te stičemo utisak da svi oni koegzistiraju u unutarnjem svetu Milene Pavlović Barili. Pored estetskog plana, značajno je u ovom kontekstu spomenuti i formalni plan, koji podrazumeva tehniku slikanja i teme koje su je okupirale.
Kako je navela mr Mišela Blanuša, autorka izložbe: „Fenomen dualnosti u umetnosti Milene Barili ogleda se na liniji između introspektivnog i univerzalnog, klasičnog i modernog, komercijalnog i umetničkog, stvarnog i imaginarnog.“
Koncept izložbe je takav da će posetioci imati priliku da vide dela koja su obeležila umetnički put Milene Pavlović Barili: od njenih slika do crteža koji su se našli na naslovnicama svetskih časopisa, kao što je čuveni Vogue.
Izložba Dualnost Milene Pavlović Barili obuhvata oko sto pedeset dela: slike, crteže, poeziju, modne ilustracije i dokumentarni materijal iz kolekcije Muzeja savremene umetnosti, Fondacije Milenin dom –Galerije Milene Pavlović Barili iz Požarevca, Narodnog muzeja Srbije, Avala film way-a, Arhiva Jugoslovenske kinoteke i Filmskog centra Srbije.
Pored pomenute autorke izložbe, Mišele Blanuše, doprinos su dale i njene asistentkinje – Kristina Armuš i Zlata Vučetić.
Izložbu Dualnost Milene Pavlović Barili možete posetiti do 17. marta 2025. godine.
